Nú árið er liðið....

Um ómunatíð hefur mannfólkið notað áramót til að líta yfir farin veg, vega og meta aðstæður og atburði og íhuga hvað mætti betur fara. Ég ætla að gera heiðarlega tilraun í eitt svona stykki um þjóðfélagsmálin og gang þeirra síðasta árið. Við vitum öll að þegar hér tók við ný ríkisstjórn voru loforðin mörg. Heimilin átti að vernda, eitthvað rámar mig í breytingar á fjármála og efnahagskerfi, smá endurskoðun á vinnuferlum og stjórnsýslu, afnám verðtryggingar og ýmislegt fleira sem gaf falleg loforð um nýtt Ísland.

Heimilin í landinu

Á þessu ári gerðist ekkert til að leiðrétta skuldir heimila landsins. 110% leiðin og frystingar lána eru bara liður í að ýta á undan sér vandamáli sem er svo stórt að engin virðist þora að eiga við það. Á meðan á frystingum stóð var ekki unnið að neinum raunverulegum lausnum á vanda lántakenda þessa lands. Staðan er því sú að eftir áramótin munu fara að hrynja inn vanskil hjá ÍLS og bönkunum þar sem fólk mun þurfa að fara að borga eða borða. Gjaldþrotum mun einnig fjölga svo um munar.  

Engin af fjórflokknum tók á verðtryggingunni þrátt fyrir fögur loforð þar um. Þetta ætti að sýna okkur kjósendum svart á hvítu að engin af fjórflokknum mun nokkurn tíma taka á þessu verðtryggingarvandamáli og ég vil biðja fólk að íhuga það fram að kosningum hvort það sé tilbúið að láta ljúga sig fullt aftur um þetta mál.
Verðtryggingin er hluti af efnahagslegu vandamáli sem hefði þurft að taka á en var ekki gert.

Ekki gerði ríkisstjórnin neitt í samráði við til dæmis ASÍ og SA til koma til móts við heimili landsins í formi kjarabóta fyrst að ekki voru fundnar raunverulegar lausnir á skuldavandanum. Þar hefði verið hægt að gera ýmislegt eins og til dæmis setja þak á verðhækkanir matvöru og svo framvegis. Þetta hefur verið gert áður og ætti að vera hægt aftur.
Þannig að þegar uppi er staðið var ekkert gert af viti fyrir heimili landsins á þessu ári heldur þó að hrunið sjálft hafi gefið alla möguleika á nýjum vinnuaðferðum og nálgunum.

Efnahags og fjármálakerfi 

Við hrunið sköpuðust aðstæður til að endurskoða efnahags og fjármálakerfi landsins frá grunni. Það var ekki gert og á árinu sem var að líða höfum við orðið enn oftar vitni að því að efnahagskerfið er úrelt og að fjármálakerfið er bara að fara í sama far og það var fyrir 2007. Það voru ekki settar harðari reglur eða skattar eða eftirlit.
Í raun stóð fjórflokkurinn bara vörð um kerfið eins og það var. Ýmis teikn eru á lofti um að þetta muni ekki ganga vel til lengdar. Vogunarsjóðir hafa of mikil ítök innan bankana og það er fátt sem ver okkur fyrir þeim til lengdar.
Eins og ég byrjaði að segja þá skapaðist tækifæri við hrunið til gagngerrar endurskoðunar á uppsetningu efnahags og fjármálakerfis okkar. Ef við lítum svo til Evrópu og USA sjáum við að vandi þeirra er svipaður og okkar. Fyrir mér þýðir það að þessi kerfi hafi runnið sitt æviskeið. Það er ekkert vont við það, öll kerfi hafa átt sinn líftíma í mannkynssögunni og það er ekkert undarlegt við að þetta kerfi sé orðið úrelt. Þetta er ekki fyrsta form efnahagskerfis í sögu mannsins og örugglega ekki það síðasta. 
Við ættum að fagna því að geta verið fólkið sem breytti og endurskoðaði kerfin í stað þess að vera hrædd við að taka skrefin. ég mun allavega fylgjast vel með því fram að kosningum hvaða flokkar koma með eitthvert raunverulegt útspil hvað þetta varðar. 

Stjórnsýsla

Ég ætla ekki að skrifa neitt hér heldur vísa bara í fyrri færslu hér . Þessi pistill segir allt sem mér finnst um stjórnsýsluna, alþingi og aðrar stofnanir landsins. Við þurftum að taka vel til í vinnuaðferðum og fleiru en það var aldrei gert. 

Atvinna og uppbygging hennar

Enn og aftur sköpuðust aðstæður við hrunið til að endurskoða marga hluti í sambandi við atvinnuuppbyggingu á landinu. Þegar ég flutti til landsins aftur eftir 16 ára veru erlendis, komst ég til dæmis að því að hér hafði í raun aldrei verið til nein atvinnuþróunar stefna til langframa. Hér virtist vera tekið á atvinnu-uppbyggingar vandamálum með því að ráðast í verkefni eins og Alcoa. Eitthvað sem er gert vegna hugmyndafæðilegs gjaldþrots í þessum málum.
Verkefni eins og Kárahnjúkar og Alcoa eru því miður í þeirri stærðargráðu að þau mynda efnahagslega bólu sem springur svo framan í okkur á endanum. 
Við erum lítið land og lítið efnahagskerfi og ættum að dreifa okkur á fleiri smærri verkefni sem auka tekjur okkar til langframa.

Tækifærin eru hér fjölmörg en þau hafa enn og aftur ekki verið nýtt sem skildi. Ísland er lítið land með mikla möguleika en það er okkar að taka höndum saman og nýta þá. Því miður hefur fjórflokkurinn enn og aftur sýnt fram á að hugmyndaflugið í þessum málum er um það bil ekkert.  

 Þegar litið er yfir sviðið er staðan í raun sú að eins og hin árin frá hruni, þá hefur þetta ár verið notað af hálfu stjórnmálamanna í að plástra á svöðusárið með litlum plástrum sem munu ekki stoppa neina blæðingu til langframa. Það er nauðsynlegt að endurhugsa hlutina frá grunni og taka aðrar nálganir á vandamálin. Við leysum þau ekki með sömu aðferðum og komu okkur í þau.

Að mínu mati eigum við alla von í heiminum en það er okkar kjósenda að ganga inn í þennan kosningavetur með mjög opin og gagnrýnan huga á það sem við sjáum og heyrum. Það erum við sem erum að fara að kjósa okkur starfsmenn til næstu fjögurra ára og það er okkar sem atvinnurekenda að ráða starfsmenn sem geta valdið starfinu. 

Ég óska ykkur gleði og farsældar á nýju ári flotta fólk. 

 

Athugasemdir

[Sigurður Þórðarson, 31.12.2012 kl. 16:05]

Flottur pistill hjá þér Ásta. En skv. EES sáttmálanum má ekki stýra verðlagningu á vörum t.d. mat. En það hvernig eiga heimilin að ráða við stökkbreyttar skuldir? Það þarf meiri vertðmætasköpun en t.d. hvalveiðar osf en ekki bara að stofna nýar stofur á vegum ríkisins. Gleðilegt ár.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 31.12.2012 kl. 16:34]

Gleðilegt ár og takk fyrir það gamla Ásta mín, þetta er góður pistill og ég er innilega sammála þér með fjórflokkinn.

[Ásta Hafberg S., 31.12.2012 kl. 16:49]

Sigurður þetta sýnir okkur einmitt hvað við hefðum þurft neyðarlög á fleiri stöðum en gert var á sínum tíma.

Heimilin munu ekki ráða við stökkbreyttar skuldir til lengdar. Ef ekkert verður að gert þá munu þessi 62.000 heimili sem nú þegar eiga við erfiðleika að stríða verða heimilin sem fara alveg. staðan er grafalvarleg og of alvarleg til að fólk sé að þrasa um hlutina endalaust á milli flokka og fólks.

Verðmætasköpunin þarf að koma í formi langtíma atvinnu áætlunar sem er byggð á raunhæfum grunni. Til dæmis hvað getum við skapað, hvað getum við selt? Á hverju þenum við peninga? Við getum ekki abra lagt allt í fiskveiðar meira þarf a koma til.

Gleðilegt árið á þig og þína.

[Ásta Hafberg S., 31.12.2012 kl. 16:50]

Gleðilegt árið Ásthildur og takk fyrir það gamla. ;)